Монгол ардын зүйр цэцэн үгс

 Монгол ардын зүйр цэцэн үгс

Хүн

Авах идэхэд шунагч өнгөч зусарч хүн
Сүүлгүйгээс биш нохойтой адил

Муу явахад нөхөр олон

Сайн явахад садан олон

Архичин хүн галзуу хүн адил

Муу хүнд хойтон жил олон
Залхуу хүнд маргааш өдөр олон


Хүн болох багаасаа
Хүлэг болох унаганаасаа

Хүн хүндээ
Хүлэг эрчиндээ

Хувьтай хүн
Хур борооноор

Хүн хоолоор
Хүлэг өвсөөр

Хүн хувцсаар
Мал хүчээр

Хүн хэлээр
Мал хөлөөр

Хүний хэрээр
Хүрээний тангаар

Хүнийг аргаар
Хүлгийг уургаар

Хуурамч хүн
Хуулиас аймтгай

Ойгүй хүнд хэлсэн байсан хоёр адил
Ёроолгүй саванд хийсэн байсан хоёр адил

Ойрын жаргалд ташуурч алсаа боддоггүй хүн
Алахаар бордсон гахай адил ажиггүй хэвтэхгүй адил

Үр удамгүй хүн үндэсгүй модтой адил
Үртэй хүн өвдөгтэй шувуу адил

Хүн өвөг язгуураа мэдэхгүй бол
Ойн сармагчинтай адил

Хүнд хэлүүлсэн,
Хүлэгт бариулсан хоёр адил

Хүний бурхан
Өөрийн буг хоёр адил

Хүнийг хэлбэл
Өөрийгөө хэлсэнтэй адил

Хэрэглэх эрдэмгүй хүний ам нь хэрэггүй онгойсон нүхтэй адил
Хэтэрхий эрдэмт хүний амь нь хээрийн бардам лянхуатай адил

Цай аягалахгүй дайлах
Малтай өмсөхгүй золгохтой адил

Ховдог хүн хон хэрээтэй адил
Хэрүүлч хүн өмхий хүрэнтэй адил
Ховч хүн хоёр хөлт могой адил
Ховын үг хоёр үзүүрт зүү адил

Хөгшин хүн үхэхээрээ айлгана
Хүүхэд уйлахаараа айлгана

Номхон тэмээг ноолоход амар
Ноомой хүнийг зарахад амар


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Эрдэм ном

Уншиж мэдэхэд ном сайхан
Уулзаж ярихад нөхөр сайхан

Эвийг сэтгэлээр
Эрдмийг хичээлээр

Эрлийг сургаар
Эрдмийг хичээлээр

Ангир уургийг ээжээс
А үсгийг багшаас

Шавийн эрдэм багшаас
Зулын гэрэл тосноос

Эрдмийг эхнээс
Эвийг эртхэнээс

Алт мөнгийг уул мэт овооловч
А үсэг сурсанд хүрэхгүй


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Хөдөлмөр

Ажлыг аргаар
Агсамыг зүйгээр

Амьдралыг ажлаар
Амжилтыг чармайлтаар


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Архи тамхи

Архи уусан хүнд
Ангарын ус өвдгөөр


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Ач тус

Ачийг ачаар
Тусыг тусаар


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Аав ээж

Аавын хишиг амттай
Ээжийн цай аагтай

Аавгүй хүн авгаа танихгүй
Ээжгүй хүн нагацаа танихгүй

Аавд нь өгсөн юм хүүд хүрэх
Хүүд өгсөн юм аавд хүрэхгүй


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Зан харилцаа

Даруу зан
Залуу хүний чимэг

Дотроо хар хор санаж гаднаа магтах нь
Хурц мэс зөөлөн өргөж хажуунаас шидэхтэй адил

Даргын өөдөөс үг хэлэх
Салхины өөдөөс сөрж шээх адил

Баян хүний гараас юм авах
Барын амнаас мах авах адил

Азарга алдвал барихад хялбар
Ам алдвал барихад хэцүү

Зан зангаа мэдэлцвэл хэлэлцэхэд амар
Зам замаа ололцвол явахад амар

Зангаараа явбал биед амар
Замаараа явбал моринд амар

Хэлэхэд амар
Хийхэд хэцүү

Омогтой тархинд ухаан бага
Овтой тархинд ой бага

Муу хүний өвөг болохоор
Сайн хүний хөтөч бол

Нөхөрт нөхөр
Нөхөөсөнд халаа бол

Учир мэдэхгүй ноён болохоор
Учир мэдэх боол бол

Хайргүй хүний эхнэр болохоор
Хар элгийн хүний зарц бол


Монгол ардын зүйр цэцэн үгс: Баян ядуу

Ард баян бол улс баян
Улс баян бол ард баян

Баян хүн ноён
Ноён хүн баян

Гэрийн баянаас
Хээрийн баян

Дээд эрдэнэ эв
Дунд эрдэнэ эрдэм
Доод эрдэнэ баян

Ирэг тарган бол хот дүүрэн
Иргэн баян бол улс баян
Ном баян бол төр баян
Үр баян бол үндэс баян

Олгойдоо ховдог хүн баян боловч сэтгэл нь ядуу
Ханалыг мэдэх хүн ядуу боловч сэтгэл нь баян

Олон олонд санаа олон
Баян баянд мод баян

Үхэртэй баянаас нөхөртэй баян
Эдийн баянаас эрдмийн баян
Эрдэм билэг эрхэм баян